O SZKOLE…

 

(Opracowanie: Irena Wojtowicz- Dzień, Jolanta Terpicz)

 

Tu jesteśmy, stąd wyrośliśmy…

 

Szkoła Podstawowa nr 2 w Sułoszowej jest jedną z dwóch szkół podstawowych z terenu wsi oraz jedną z 4 szkół Gminy Sułoszowa. Jest to niewielka szkoła wiejska licząca ok.120 uczniów. W roku szkolnym 2013/2014 w szkole zatrudnionych było 12 nauczycieli, w tym 7 w pełnym wymiarze godzin.

Podobnie, jak cała gmina i wieś, szkoła leży w znacznym oddaleniu od Krakowa, na północnych krańcach powiatu krakowskiego ziemskiego. Do najbliższych miast – Olkusza i Skały jest ok. 10 km., zaś do Krakowa ok. 30 km. Sułoszowa położona jest na południowych krańcach Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej, na obszarze dawnego Szlaku Orlich Gniazd. W granicach administracyjnych wsi, w przysiółku Pieskowa Skała, znajduje się symbol dawnej świetności tego obszaru – zamek w Pieskowej Skale, będący perłą renesansu w Polsce. Historia Sułoszowej, podobnie jak i dzieje samego zamku, z którym losy wsi są bardzo związane, sięga odległego średniowiecza. Taka historia to wielki zaszczyt i powód do dumy dla wszystkich jej mieszkańców. Począwszy od najmłodszych lat nasi uczniowie poznają więc historię i tradycje swojego regionu , uczą się miłości i szacunku do swojej „ Małej Ojczyzny”.

Bardzo bogate i różnorodne jest również środowisko przyrodnicze Gminy Sułoszowa. Pobliskie skały urzekają nie tylko pięknem, ale też bogactwem jaskiń i innych zjawisk krasowych. Dodatkowo teren ten uatrakcyjnia bezpośrednie sąsiedztwo Ojcowskiego Parku Narodowego, z którym szkoła nasza prowadzi ścisłą współpracę. Bliskie sąsiedztwo OPN ma dla szkoły szczególne znaczenie. Dzięki niemu nasi uczniowie uczą się ekologii i troski o środowisko poprzez obserwowanie otaczającej ich rzeczywistości oraz praktyczne działania.

 

Trochę historii…

Trudne początki

 

Według zachowanej w szkole „Kroniki”, której pisania (w grudniu 1922 roku) podjął się jeden z jej pierwszych nauczycieli, Szkoła Podstawowa nr 2 w Sułoszowej istnieje od 1916 roku, czyli od czasu pojawienia się we wsi wojsk austriackich. Początki jej funkcjonowania nie były łatwe. Jak podaje autor „Kroniki” brakowało dosłownie wszystkiego. Związane to było zarówno z warunkami wojennymi, a później trudnymi początkami rodzącego się państwa polskiego, jak również z ogólnie panującą wówczas biedą. Konsekwencją tego były zarówno braki kadrowe, jak i lokalowe.

W początkowym okresie szkoła, licząca 200-300 uczniów, była prowadzona przeważnie przez 1 nauczyciela. Trudne warunki pracy powodowały nadto, iż ci, którzy decydowali się na nauczanie w III dziale szybko z tego rezygnowali. Do 1922 roku szkołę prowadziło kilku nauczycieli. Pierwszym nauczycielem był pan Madejski, a następnie pan Otrębski, pani Jakubcówna, pani Maria Karstówna (która prowadziła szkołę przez 2 lata - 1919-1920 i 1920-1921) oraz pani Ludwika Otrębska. Nauka w tym czasie odbywała się z przerwami nie tylko wakacyjnymi, ale też z powodu trudności materialnych oraz braku odpowiedniej kadry pedagogicznej. Na jednego nauczyciela przypadało średnio 150 wychowanków. Nauczanie prowadzono w salach mieszczących po ok. 50 dzieci, ale oddziały liczyły nawet blisko 80 uczniów. Z powodu braku miejsca oraz wystarczającej liczby ławek uczniowie wystawali pod ścianami.

Również stan techniczny wynajmowanego u gospodarza budynku, w którym odbywała się nauka pozostawiał wiele do życzenia. W czasie deszczu woda wlewała się przez dziury w dachu i w ścianach. W takich warunkach odbywały się zajęcia, w takich warunkach mieszkali również pracujący tu nauczyciele. Niestety o wynajęciu lepszego lokalu lub budowie nowej szkoły nie było nawet mowy. Głównym powodem był oczywiście brak odpowiednich środków, które nie wystarczały nawet na wyposażenie klas w podstawowe środki dydaktyczne, czy zakup opału na zimę.

Z powodu przepełnionych oddziałów oraz niskiego poziomu wiedzy dzieci uczyły się przede wszystkim podstaw z zakresu czytania i liczenia. Od 1922 roku nauka odbywała się nawet na „3 raty” (zmiany). W roku szkolnym 1923/1924 zatrudniono dodatkowo dwie nauczycielki, siostry Annę i Eugenię Szewczykówny. Mimo to naukę nadal prowadzono systemie zmianowym (w szkole było już ok.300 uczniów). Z tej przyczyny, jak również z powodu braku odpowiedniej kadry pedagogicznej, zajęcia w niektórych klasach odbywały się co drugi dzień lub były zawieszane na jakiś czas.

W latach 30-tych Szkoła Podstawowa nr 2 w Sułoszowej była już szkołą 6-cio oddziałową. Do 1935 r. siódmego oddziału, za zgodą władz oświatowych, nie tworzono z powodu braku chętnych. Główną bolączką tutejszej placówki oprócz wymienionych już problemów była niska frekwencja dzieci, szczególnie w okresie kopania ziemniaków, które przeciągało się do początków października. Spadała ona wówczas nawet do 21 %. Znacznie lepiej było w okresie zimowym, kiedy nie było prac polowych. Mimo to nie wszyscy gospodarze chętnie zapisywali swoje dzieci na obowiązkową i bezpłatną naukę. Niektórych uczniów trzeba było zapisywać z urzędu oraz wysyłać upomnienia o obowiązku uczęszczania na zajęcia. Nie przestrzegano też obowiązku zakupu podręczników. Większość dzieci ich nie posiadała, tłumacząc się panującą w domu biedą. Wszystko to składało się na fakt, iż każdego roku wielu uczniów nie klasyfikowano lub nie otrzymali oni promocji do następnej klasy. Na życie szkoły i niską frekwencję dzieci miały również wpływ szerzące się wówczas choroby: gruźlica, częste przeziębienia oraz epidemia tyfusu, która wiosną 1938 roku spowodowała zamknięcie placówki na 5 tygodni.

W 1935 roku, pod wpływem nastrojów związanych ze śmiercią i pogrzebem Józefa Piłsudskiego, zorganizowano pierwszą w historii szkoły wycieczkę do Krakowa.

W 1938 roku pierwsza grupa uczniów z naszej szkoły podjęła próbę kontynuacji nauki w Olkuszu i Krakowie, niestety nie wszyscy przeszli próbę egzaminów wstępnych. Stale zwiększająca się liczba dzieci spowodowała, że w roku szkolnym 1938/1939 utworzono dwa oddziały klasy pierwszej, każdy po 40 uczniów. W tym czasie liczebność klas starszych dochodziła nawet do 55 osób.

 

Czas wojny i okupacji

 

W „Kronice” szkolnej, w zapiskach z 1938 roku, widać już oznaki zbliżającej się wojny. Wydarzenia polityczne tego okresu miały bowiem wpływ na życie szkoły. Z obawy przed użyciem lotnictwa i broni gazowej zorganizowano specjalne szkolenie dla uczniów i nauczycieli. W związku z przewidywanym wybuchem wojny rozpoczęcie roku szkolnego 1939/1940 zostało przeniesione z 3 na 13 września. 5 września 1939 roku do Sułoszowej wkroczyły wojska niemieckie. Nauka została wznowiona dopiero 28 października. Jeden z nauczycieli, pan Lampka, został powołany do wojska, a po obronie Warszawy dostał się do niewoli. Wkrótce część nauczycieli zrezygnowała z pracy. Z powodu okupacji nauka w szkole odbywała się bez podręczników. Zakazano także nauki historii.

Bardzo ważnym wydarzeniem dla całej społeczności szkolnej była konsekracja Kościoła Parafialnego w I dziale (16 listopada 1940 roku), tym bardziej, iż inaugurację każdego roku szkolnego rozpoczynano od mszy św.

Z powodu wyjątkowo ostrej zimy oraz braku opału, w zasadzie przez cały okres wojny, szkoła była zamknięta od listopada do końca marca. W roku szkolnym1944/1945 ze względu na działania wojenne i przechodzący front szkoła nie działała od września do 1 kwietnia 1945 r. W tym czasie odbywało się jedynie tajne nauczanie dla chętnych. Po przejściu frontu i wycofaniu się Niemców ze Sułoszowej, szkoła - oprócz braku kadry- straciła też całe wyposażenie. A po zakończeniu wojny nauczanie trzeba było zaczynać od początku. Okazało się bowiem, że wielu uczniów klas starszych nie znało nawet liter. Niestety nadal brakowało kadry nauczycielskiej.

 

Lata powojenne

 

We wrześniu 1949 roku inaugurację roku szkolnego rozpoczynano przy stanie zatrudnienia 1 nauczyciela. Pomimo angażowania coraz to nowych nauczycieli, każdego roku w szkole pracowało 4-5 pedagogów, którzy bardzo szybko opuszczali swoje miejsce pracy w poszukiwaniu czegoś lepszego.

Po wojnie zmienił się nie tylko program nauczania i standardy wychowawcze, ale też tradycje szkoły. Przed wojną uroczyście obchodzono Święto Niepodległości, Święto Konstytucji 3 Maja oraz imieniny Marszałka Piłsudskiego. Teraz do kalendarza ważnych uroczystości weszło Święto Pracy. Uczniowie zaczęli też jeździć na wycieczki szkolne oraz do teatru. W 1951 roku w czynie społecznym przygotowano boisko sportowe. Niestety, mimo obowiązku szkolnego, 21 potencjalnych uczniów nie uczęszczało do szkoły bez jakiegokolwiek uzasadnienia ( 1958 r.).

 

Budowa nowej szkoły

 

Ze względu na to, że nauka nadal odbywała się w salach wynajmowanych w pięciu prywatnych domach, zaczęto poważnie myśleć o rozwiązaniu problemów lokalowych placówki. Obecny budynek szkoły powstał w latach 50-tych XX wieku z inicjatywy mieszkańców wsi. W roku szkolnym 1953/1954 zawiązał się Komitet Budowy Szkoły Podstawowej nr 2. W jego skład weszli m.in.: Gądek Stefan, Indyka Tadeusz, Woszczek Leon, Kafel Zygmunt, Szewczyk Władysław i Kokoryk Józef. Niestety, rozpoczęcie budowy odwlekało się ze względu na brak porozumienia w sprawie odpowiedniej działki. Zakupiono ją wreszcie za zebrane pieniądze. Ostatecznie jednak dokonano zamiany zakupionego gruntu na inny, bardziej odpowiedni dla potrzeb planowanej inwestycji. Budowę rozpoczęto w roku szkolnym 1957/1958 przy częściowym wsparciu mieszkańców wsi, którzy z wielkim sercem angażowali się w prace budowlane. Uroczyste przekazanie nowego budynku odbyło się 9 stycznia 1961 roku. Kierownikiem szkoły była wówczas pani Maria Adamek.

 

Nadanie imienia

 

Od 13 listopada 1988 roku Szkoła Podstawowa nr 2 nosi zaszczytne imię Batalionów Chłopskich, formacji zbrojnej związanej z silnym niegdyś na tych terenach ruchem ludowym.

Ważnym aspektem życia szkoły jest dziś edukacja patriotyczna i regionalna. W związku z tym od kilkunastu lat organizowane są konkursy pod wspólnym tytułem „ Moja Mała Ojczyzna”. Odbywają się one w dniu Patrona Szkoły i Święta Niepodległości, czyli ok.11 listopada.

W listopadzie 2013 roku, z okazji Święta Niepodległości, obchodziliśmy 25-rocznicę nadania szkole imienia i sztandaru.

 

Tradycje szkoły

 

Mimo stosunkowo niedługiej historii Szkoła Podstawowa nr 2 w Sułoszowej jest szkołą z tradycjami i bogatym ceremoniałem, nawiązującymi zarówno do historii wsi, jak również do tradycji ruchu ludowego. Z obecną szkołą związane są co najmniej 3 pokolenia mieszkańców Sułoszowej. Budowali ją dziadkowie naszych uczniów, dla których jej powstanie było symbolem nowoczesności i postępu. Rozwijają ją i dbają o nią następne pokolenia, dla których istotne jest to, aby szkoła spełniała wszelkie kryteria nowoczesnego centrum edukacji oraz dawała ich dzieciom możliwość wszechstronnego rozwoju i dostępu do wszystkich osiągnięć, którymi może dysponować współczesna szkoła. Dlatego też Szkołę Podstawową nr 2 w Sułoszowej łączą szczególne więzi z miejscową ludnością, tzn. dziadkami i rodzicami uczniów, którzy przez cały czas aktywnie uczestniczą w życiu szkoły oraz gromadzą fundusze na jej dalszy rozwój.

 

Najważniejsze tradycje i święta:

 

- Ceremoniał szkolny,

- Ślubowanie klas I,

- Ślubowanie klas VI,

- Święto Szkoły- Dzień Patrona Szkoły,

- Konkurs pt. „ Moja mała Ojczyzna”,

- Uroczystości patriotyczne i kulturalne, w tym Święto Konstytucji 3 Maja i Święto Niepodległości,

- Uczestniczenie w akcjach i imprezach okolicznościowych ( np. „ Sprzątanie Świata”, „Dni Ziemi") i charytatywnych,

- Promocja zdrowia,

- Pasowanie na ucznia,

- Pasowanie na czytelnika biblioteki,

- Dzień Dziecka,

- Dzień Sportu Szkolnego,

- Dzień Babci i Dziadka,

- Dzień Matki,

- Regionalizm, w tym m.in. ;„Konkurs palm wielkanocnych” oraz „ Konkurs na najpiękniejszą kartkę świąteczną", tworzenie kwiatów bibułkowych i stroików.

 

 

Baza szkoły

 

 

Do ciągłego rozwoju bazy naszej placówki przyczyniają się władze lokalne, które prowadzą aktywną współpracę z Dyrektorem Szkoły, finansując podejmowane przedsięwzięcia. Dzięki tej współpracy od wielu lat wykonywane są remonty budynku szkoły, wybudowano nowoczesną salę gimnastyczną oraz pracownię informatyczną z wolnym dostępem do INTERNETU.

W dobudowanym skrzydle szkoły oprócz sali gimnastycznej, wyposażonej w prysznice i szatnie znalazło się też miejsce na Izbę Regionalną, w której gromadzone są pamiątki z dziejów wsi, związane z kulturą ludową tego regionu. Ważnym atutem świadczącym o nowoczesności szkoły i spełnianiu przez nią norm unijnych jest zamontowanie windy, umożliwiającej dostęp osobom niepełnosprawnym.

W roku szkolnym 2006/2007 powstało w szkole tzw. Media Center. Wskutek realizacji programów unijnych biblioteka szkolna została wyposażona w 3 stanowiska komputerowe podłączone do INTERNETU. W późniejszych latach pozyskano kolejne komputery. Mogą z nich korzystać zarówno pracownicy szkoły i uczniowie, jak również wszyscy mieszkańcy wsi. Poprzez takie formy uczniowie pod opieką i z pomocą nauczyciela przygotowują się do samokształcenia i rozwijania własnych zainteresowań.

W sąsiedztwie biblioteki powstała sala telewizyjna zaopatrzona w potrzebny sprzęt multimedialny. Na bieżąco zakupuje się nowy sprzęt komputerowy, projektory multimedialne i programy komputerowe, tak by sprostać wymaganiom współczesnej oświaty i stale zmieniającej się szkoły.

Ponadto dzięki funduszom Rady Rodziców wyremontowano kuchnię szkolną oraz wyposażono ją w nowe urządzenia. Zakupiono także meble do przedszkola i większości sal lekcyjnych, sala gimnastyczna została wzbogacona w nowy sprzęt sportowy. Wyremontowane niedawno klasopracownie nabrały więc estetycznego wyglądu. Na bieżąco dokonuje się też zakupu książek i różnych pomocy dydaktycznych.

Spółdzielnia Uczniowska zakupiła do każdej klasopracowni radiomagnetofony, które są stałym elementem ich wyposażenia .

 

Integracja ze środowiskiem lokalnym

 

Z racji usytuowania szkoły na terenie gminy i regionu od wielu lat prowadzone są działania integrujące ją ze środowiskiem lokalnym. Polegają one m.in. na nawiązywaniu współpracy z różnymi instytucjami, działającymi na rzecz edukacji, promowania i rozwijania kultury regionalnej, czy ekologii.

Prowadzona jest współpraca OPN, w ramach której uczniowie naszej szkoły uczestniczą w różnych konkursach oraz korzystają z bezpłatnego wstępu na teren oraz do obiektów znajdujących się w Parku. Ponadto pracownicy OPN przyjeżdżają do szkoły z prezentacjami i prelekcjami na temat walorów OPN i ochrony przyrody.

Na bieżąco prowadzona jest także współpraca z miejscowymi szkołami oraz Centrami Kultury w Sułoszowej i Krakowie. Bardzo dobrze układa się współpraca z władzami lokalnymi i Radą Rodziców. Dzięki tej współpracy w 2008 r. wspólnymi siłami został wybudowany plac zabaw dla dzieci.

 

Kształcenie, wychowanie i opieka

 

Duże osiągnięcia odnosi szkoła również w obszarze kształcenia. Od wielu lat średnie wyniki sprawdzianu zewnętrznego dla klasy 6 są wyższe niż w Małopolsce oraz na terenie powiatu krakowskiego ziemskiego.

 

Od wielu lat odbywają się również zajęcia pozalekcyjne i wyrównawcze oraz koła zainteresowań (realizowane zarówno w ramach 42 art. Karty Nauczyciela, jak również w formie wolontariatu). Dla uczniów klasy IV oraz wszystkich chętnych z innych klas organizowane są cotygodniowe wyjazdy na basen.

Uczniowie SP nr 2 w Sułoszowej bardzo chętnie i aktywnie uczestniczą w różnorodnych konkursach i zawodach sportowych, odnosząc w nich znaczące sukcesy.

Dużym atutem szkoły jest fakt, że dysponuje ona profesjonalną, dobrze wykwalifikowaną kadrą. Większość nauczycieli uzyskała już stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego oraz legitymuje się uprawnieniami do nauczania dwóch lub więcej przedmiotów. W celu rozwijania własnych kompetencji i kwalifikacji nauczyciele aktywnie uczestniczą w różnych formach doskonalenia zawodowego (kursy, warsztaty, WDN, kursy kwalifikacyjne i studia podyplomowe). Zdobywaną w ten sposób wiedzą dzielą się z innymi podczas pracy Zespołów Nauczycieli, lekcji otwartych, jak również w ramach WDN. Taka formuła doskonalenia kadry gwarantuje wysoką jakość kształcenia oraz przynosi wymierne korzyści całej społeczności szkolnej.

W szkole panuje miła, pełna życzliwości atmosfera. Uczniowie mogą się czuć tu bezpiecznie i pewnie. Dzięki dobrej współpracy z rodzicami problemy wychowawcze i edukacyjne uczniów są rozwiązywane na bieżąco. W zasadzie nie zdarzają się też poważne problemy wychowawcze. Na bieżąco prowadzona jest też ścisła współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Skale. Polega ona przede wszystkim na wstępnym rozpoznawaniu potrzeb uczniów ( oraz sugerowaniu rodzicom konieczności przeprowadzenia stosownych badań) oraz wspólnym realizowaniu zaleceń i udzielaniu właściwej pomocy .

 

 

Organizacje uczniowskie. Samorządność uczniowska

 

W SP nr 2 bardzo aktywnie działa Samorząd Uczniowski, który realizuje szeroki wachlarz zadań. Poprzez zaangażowanie w prace Samorządu nasi wychowankowie uczą się praktycznie przedsiębiorczości oraz odpowiedzialności za podejmowane działania i decyzje. We współpracy z Dyrektorem Szkoły, pod nadzorem swojego opiekuna, uczniowie prowadzą cotygodniowe apele poprzez szkolny radiowęzeł. Włączają się także w realizację założeń treści ścieżek edukacyjnych. Poprzez krótkie prelekcje i odczyty promują czytelnictwo, przypominają o ważnych rocznicach i świętach narodowych, organizują lub współorganizują różne akcje, w tym charytatywne oraz akcję „Sprzątanie Świata”. Od wielu lat Rada Samorządu Uczniowskiego redaguje gazetkę szkolną pt. „ Szkoła, my i nasze problemy”, wydawaną w formie miesięcznika. Poruszane są w niej najważniejsze problemy z życia szkoły i najbliższej okolicy, ponadto można w niej znaleźć bardzo ciekawe artykuły na tematy interesujące uczniów.

Samorząd Uczniowski zaangażowany jest także w prace na rzecz estetyki i wizerunku Szkoły. Dzięki działaniom Samorządu i Spółdzielni Uczniowskiej wokół szkoły powstały piękne klomby i rabaty. Miejsce chwastów zajęły drzewa i krzewy ozdobne, misternie wkomponowane w istniejącą architekturę szkolnego sadu. Pieniądze na zakup roślin pochodziły m.in. ze sprzedaży gazetki szkolnej oraz dochodów Spółdzielni Uczniowskiej. Część zasadzonych roślin uczniowie wyhodowali sami z pomocą swojego opiekuna. Akcja sadzenia drzew, krzewów i kwiatów odbywa się tradycyjnie dwa razy do roku – jesienią z okazji akcji „ Sprzątanie Świata” oraz na wiosenne Dni Ziemi. Oprócz tego z inicjatywy opiekuna Samorządu Uczniowskiego wprowadzono zwyczaj zasadzania swojego drzewka przez uczniów klasy I z okazji pasowania na ucznia. Na pamiątkę ukończenia szkoły podstawowej swoje drzewko sadzi również klasa VI. Poprzez takie działania nasi wychowankowie uczą się dbania o dobro wspólne, dzięki czemu nie zdarzają się przypadki dewastacji szkolnego ogrodu, mimo iż każdy ma wstęp na jego teren.

W ciągu ostatnich lat uczniowie byli również współorganizatorami kilku akcji charytatywnych, dzięki którym zbierano fundusze dla osób chorych i potrzebujących.

Uczniowie działający w PCK pamiętają też o składaniu życzeń i upominków osobom starszym i samotnym.

Pod opieką wychowawców klas uczniowie organizują akcje na rzecz zdrowego stylu życia. Okazją do tego jest Szkolny Dzień Promocji Zdrowia oraz Dzień Sportu Szkolnego.

 

Do mocnych stron placówki należy również jej działalność opiekuńcza. Szczególną troską otacza się dzieci z rodzin potrzebujących. W ramach współpracy z GOPS-em prowadzone jest bezpłatne dożywianie dla najuboższych oraz różne formy pomocy rzeczowej.

Szczególnie mocną stroną Szkoły Podstawowej nr 2 w Sułoszowej jest bardzo dobra współpraca z rodzicami. Od wielu lat Rada Rodziców gromadzi fundusze na zaspokajanie bieżących potrzeb oraz rozwijanie bazy Szkoły.

Takie sukcesy naszej placówki są wynikiem długoletnich, sukcesywnych działań oraz przemyślanej koncepcji rozwoju, która jest na bieżąco monitorowana i co kilka lat poddawana ewaluacji. Jednym z ważniejszych nośników tego sukcesu jest bardzo dobra współpraca z władzami lokalnymi i rodzicami, jak również działalność wychowawcza szkoły, realizowana zarówno w ramach rocznych i wieloletnich programów jej rozwoju, jak również w ramach Programu Wychowawczego Szkoły oraz Programu Profilaktyki.

 

Dyrekorzy Szkoły w latach 1960-2013:

 

Maria Adamek

mgr Alicja Majda

mgr Stanisław Indyka

mgr Krystyna Szewczyk

mgr Zbigniew Strzeszewski

mgr Jolanta Terpicz